среда, 5 ноября 2008 г.

Beibit kunnin bagasyn sezindirgen spektakl

Ғабит Мүсірепов атындағы қазақ мемлекеттік академиялық балалар және жасөспірімдер театрының кезекті маусымының қарлығашы – «Бұлбұлдар түні» болды. Режиссер – театр ұжымының басшысы Талғат Теменов болса, Ресей драматургі Валентин Ежовтың шығармасын қазақшалаған - Әшірбек Сығай.
Спектакльдің әу мазмұны төмендегіше, оқиға 1945 жылдың мамыр айында, немістер елінің шағын ғана Кенигсберг қаласында өтеді. Жеңіс туын жаңа ғана желбіреткен шақ, кеңес солдаттарына жергілікті тұрғындармен жеке байланысқа шығуға қатаң тыйым салынған. Спектакль жеңіс әнін шаттана шырқап, азапты күндер айырылмас дос болған автоматтарды ауырсынған солдаттардың қуанышын бейнелеумен басталады. Көңіл шат, көкей серуенге тартады. Взводтың үздік сарбазы Петр Бородиннің серуені күтпеген кездесумен басталды. Кездейсоқ жолыққан Инга есімді әке-шешесі, бар жақыны соғыс өртінде кеткен неміс қызы Петрдің жүрегін де өртеп береді. Ал адал, тегі басқа болса да, түйгені ортақ, қайғысы бір сарбазға Инганың да уақыт өте жүрегі жылып береді. Алайда, заман қатал, заң басқа. Қос ғашықтың үстінен түскен лейтенант Федоровский дереу бас қолбасшыға хабарлап, жас жігітті трибуналға жіберіп, Сібірге айдататын болады. Шаруаға осы уақытта араласқан полковник Лукьянов өз басын қатерге тіге отыра, жас жігіттің өмірін сақтау үшін бір түнде құжаттарын әзірлеп, алғашқы эшелонмен елге аттандырып жібереді. Ал Петр болса, жас ғашығына уағдаласқан күйі темір күймеге отырып қоштасып кете барады...
Оқиға желісі осыған саяды. Басты рөлдерге Мұхитдин Шынтаев, Нұрлан Әлімжан, Гауһар Шәріпова мен Жанар Мақашевалар таңдалып алынған екен. Бұл спектакль - кейінің театрдағы алғашқы қадамы.
Орыс драматургының туындысын тәржімалауда, дәлірек айтқан халқымыздың ұлттық ұстанымына лайықтауда Әшірбек Сығайдың ерен еңбегі байқалады. Рас, тікелей аударылған тіркестердің көптігі де көзге ұрды. Ол, әрине, аудармашының драмтург ойынан алыстағысы келмегені болар, десе де, құлаққа жағымды естілмейтін «Тоқтаңызшы, орыс солдаты», «Сіз мені түсініңізші» сынды тіркестер көп-ақ. Нақты айтқанымызда, «әдеби театр тілінен» алшақтау жазылыпты. Дегенмен, елең еткізер, жүректі елжіретер тұстары да жоқ емес. Әсіресе, спектакльдің екінші бөліміндегі полковник Лукьянскийдің сөздері әсерлі шыққан. «Жас сарбаздың басын бәйгеге тіге алмаймыз. Оған неміс қызын ғашық еткен де оның кеңес сарбазына лайықты бітім-болмысы»! Жалпы, спектакльде жақсы ашылған бірден-бір образ – осы поковниктің бейнесі.
Спектакльдің тұңғыш көрсетіліміне «әп, бәрекелді!» деп баға бергенімізбен, «әттеген-ай, осы тұс керек пе еді?» деген сәттеріміз болғанын да жасырмаған абзал. Әсіресе, балаларға арналған театр болғандықтан, «театр тәрбиесін» де естен шығармау керек еді. Бұл – Петр мен Инганың бүйір түйістіре отырып, сахна төрінде темекі будақтататын тұсы жайында айтқымыз келгені. Оған қоса, Петрдің: «Неге темекі шегесің?» деген сауалына Инганың: «Қарын ашқанда, жалғыздықты ойлап, көзге жас тығылғанда бұл да бір сүйеніш» деген жауабы артық емес пе деп ойлап қалдық. Бұл арқылы соғыс қиындығының көрінісі ашыла түскенімен, тәрбиелік жағынан тым артық кеткендік болар. Оны басқа көрініспен де білдіруге болар ма еді?.. Спектакльдің өн бойында осы тектес «театр тәрбиесіне» сай келе қоймайтын тағы бірнеше көрініс болды. Ал ән-әуен көркемдеуі, безендіру ісінде мін таппадық. Ерекше эффектілерді қолдануды тәжірибеге енгізгені анық сезілді. Әсіресе, бомба жарылған тұста төбеден сусыған топырақ қираған қаланың көрінісн айқын сезіндірді. Бірақ, бастысы – спектакльдің айтар ойы айқын, оны көрерменге жеткізе білгендері де қуантты. Режиссер Т. Теменов өзі:
-Бұл спектакль үш тақырыптың жиынтығы: әлемді дүр сілкіндірген соғыс, екі империя арасындағы тайталас және осының бәрін жеңіп шыққан махаббат құдіреті. Біз осыны көрсеттік. Оған қоса бұл әскери-патриоттық тақырыптағы спектакльді жастарға жеткізуге асықтық. Өйткені олар бүгінге бейбіт өмірді сый еткен ағаларының азапты күндерін білуі керек, -дейді.

1 комментарий:

Marian комментирует...

Мен Гарманнан күміспін, мен 8 жыл бұрын баласыз үйленгенмін, мен шешімді қатты іздедім, себебі дәрігер жүкті бола алмайтынымды айтты, бірақ менің досым мені доктор Уайт деп аталатын заклинантқа жіберді. оған менің проблемаларымды түсіндірді, ол 12 күнде менде бәрі жақсы болатынына уәде берді, ол маған барлық нұсқауларды берді, мен ауруханаға тексеруге бардым, олар жүктіліктің 1 аптасында екенімді растады, ал қазір менде менің сұлу ұлым мен тағы да басқа жүктілікке тап болдым, саған рахмет доктор Уайт, барлық шешімдер үшін оған хабарлас,

1) егер сіз бұрынғы қызметкеріңізді қайтарғыңыз келсе.
2) егер сіз емле жүкті болғыңыз келсе.
3) егер сіз жүктілікті тоқтатқыңыз келсе.
4) егер сіз біреуді жақсы көргіңіз келсе.
5) аурудың немесе аурудың барлық түрін емдеуге арналған емле.
Және басқалар.
ол ең жақсы және шыншыл. wightmagicmaster@gmail.com. WhatsApp: +17168691327